Tổ quốc ta cong hình chữ S có bốn điểm cực đông, bắc, tây, nam, trong đó cực bắc thuộc xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang. Đến với Hà Giang, du khách không nên bỏ qua địa danh cột cờ Lũng Cú, nơi địa đầu Tổ quốc từ lâu đã trở thành hình ảnh thiêng liêng trong lòng mỗi người con đất Việt.
Cột cờ Lũng Cú là một cột cờ quốc gia nằm trên đỉnh Lũng Cú hay còn gọi là núi Rồng (Long Sơn), có tọa độ 23°21’49’’ vĩ bắc, 105°18’58’’ kinh đông, nơi điểm cực bắc Việt Nam (Thực tế theo số liệu địa lý đo đạc được, điểm cực bắc còn nằm cách khoảng 2km nữa, nhưng trước nay cột cờ Lũng Cú vẫn luôn tồn tại trong tâm thức người Việt như một biểu tượng thiêng liêng về chủ quyền quốc gia).
Từ bãi đỗ xe giữa lưng chừng núi, du khách chinh phục 286 bậc đá lên độ cao 1700m, đặt chân lên đỉnh Lũng Cú, đứng dưới lá cờ đỏ sao vàng phần phật tung bay.
Từ bãi đỗ xe giữa lưng chừng núi, du khách chinh phục 286 bậc đá lên độ cao 1700m, đặt chân lên đỉnh Lũng Cú, đứng dưới lá cờ đỏ sao vàng phần phật tung bay.
Đường lên cột cờ qua những bậc đá kéo dài
“Lũng” trong tiếng H’mông là ngô, Lũng Cú là thung lũng ngô, sở dĩ có tên như vậy vì nơi đây có những cánh đồng lớn đều trồng ngô. Đây là cách giải thích đơn giản nhất, giản dị mộc mạc như tâm hồn của những người dân nơi đây. Nhưng có một cách giải thích khác mang màu sắc huyền thoại về ngọn núi Lũng Cú, hay còn gọi là núi Rồng, núi Long Cư, tức nơi rồng thiêng từng cư ngụ. Từ trên đỉnh Lũng Cú nhìn về phía tây có hai hồ nước, mặc dù ở độ cao chót vót này nhưng nguồn nước luôn trong xanh không bao giờ cạn, được người dân coi là “long nhãn” (mắt rồng). Tương truyền xưa kia, cư dân vùng này luôn thiếu nước sinh hoạt, điều đó đã làm cho rồng thiêng động lòng trắc ẩn nên trước khi bay về trời đã để lại đôi mắt cho dân làng, tạo thành hai hồ nước ngày nay.
Hồ nước hình bán nguyệt dưới chân đỉnh Lũng Cú – mắt rồng
Một cách giải thích khác, Lũng Cú đọc chệch tiếng Hán sang tiếng H’mông từ “Long Cổ”, tức trống của nhà vua. Lịch sử chép rằng sau khi đại phá quân Minh, vua Lê Lợi đã cho treo cái trống thật to ở trên núi (có sách còn chép ngay từ thời Lý, thái úy Lý Thường Kiệt đã cho dựng trống ở nơi đây), dùng tiếng trống ấy truyền tin về sự an nguy của vùng biên ải. Mỗi khi có nguy, tiếng trống lại dồn dập vang xa hàng mấy dặm, thức tỉnh lòng tự hào dân tộc, ý thức bảo vệ chủ quyền từng tấc đất tấc sông. Tiếng trống của cha ông khi xưa cũng như lá cờ đỏ sao vàng ngày nay là một biểu tượng thiêng liêng về chủ quyền đất nước.
Bia chủ quyền tại cột cờ Lũng Cú
Cột cờ Lũng Cú được xây dựng như ngày nay cũng trải qua nhiều mốc quan trọng. Những câu chuyện về lịch sử cột cờ cũng nhuốm màu sắc huyền sử thiêng liêng. Theo như truyền lại, cột cờ bắt đầu được xây dựng từ thời Lý, làm từ cây sa mộc cao trên 10 mét. Đến thời Pháp thuộc năm 1887, cột cờ được xây lại, rồi trải qua nhiều lần trùng tu với độ cao và kích thước khác nhau. Năm 1978, đồng chí phó chủ tịch UBND huyện Đồng Văn thấy lá cờ cắm lúc trước chưa đủ rộng để mọi người dân ở chân núi có thể nhìn thấy, đã nảy ra ý định xây cột cờ cao hơn, may lá cờ rộng hơn. Đến ngày 12/8/1978, lá cờ đỏ sao vàng rộng 54 mét vuông (chiều dài 9m, chiều rộng 6m) tượng trưng cho 54 dân tộc anh em trên khắp mọi miền tổ quốc đã chính thức tung bay trên đỉnh cột cờ Lũng Cú. Từ năm 2002 đến những năm về sau, cột cờ được trùng tu nhiều lần, ngày càng mở rộng về quy mô, kích thước. Theo thiết kế mới, cột cờ ngày nay chính thức được xây dựng với tổng chiều cao 33.15 mét, trong đó chân cột cao 20.25 mét, cán cờ cao 12.9 mét, đường kính ngoài chân cột rộng 3.8 mét. Cột cờ được thiết kế hình bát giác giống cột cờ Hà Nội, 8 mặt chân cột mô phỏng hoa văn trống đồng Đông Sơn và minh họa những thời kì lịch sử khác nhau của đất nước.
Cột cờ Lũng Cú nơi địa đầu Tổ quốc
Đến với cột cờ Lũng Cú, du khách cũng có thể ghé thăm đồn biên phòng Lũng Cú, nơi đây có một trạm chuyên làm nhiệm vụ bảo vệ lá cờ trên đỉnh cột cờ Lũng Cú và hầu như 10 – 15 ngày lá cờ lại được thay mới do sức gió trên đỉnh núi rất mạnh khiến lá cờ dễ bị hư hỏng. Những lá cờ này được giữ lại làm quà tặng cho những đoàn khách đặc biệt đặt chân đến đây, được mang theo về một kỉ vật là lá cờ tổ quốc từng tung bay trên đỉnh cột cờ. Đây là một món quà mang ý nghĩa thiêng liêng đối với bất cứ người con đất Việt nào.
Lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên đỉnh cột cờ Lũng Cú
Đứng dưới lá cờ đỏ sao vàng phần phật tung bay nơi địa đầu Tổ quốc, du khách sẽ có những cảm xúc thiêng liêng khó tả. Vang vọng đâu đó là tiếng trống từ ngàn đời xưa, đất nước hiện lên qua những trang sử vàng thiêng liêng, hào hùng. Đây sẽ là một trải nghiệm đặc biệt, đi để khám phá, để hiểu được tiếng nói của cha ông, của những thế hệ đi trước đã bảo vệ và gìn giữ sông núi ngày nay.